Katja Hoyer over Groot-Brittannië: “ARD-kijkers krijgen arrogante, tweedehandsverslaggeving”

"Wat is er aan de hand in Engeland?" vroeg een vriend in Brandenburg me toen ik er deze week op reis was. Hij had een Tagesschau -reportage gezien waarin stond dat in Londen , de hoofdstad van mijn geadopteerde thuisland, tienduizenden demonstranten "een einde aan migratie" hadden geëist. De correspondent legde uit dat de Engelse vlag "de hele zomer steeds vaker door extreemrechtse bewegingen is getoond om de Engelse identiteit te benadrukken en zich uit te spreken tegen migratie."
In het bijna zes minuten durende verslag van de publieke omroep (ÖRR) wordt geen enkele demonstrant genoemd. In plaats daarvan wordt benadrukt dat de bijeenkomst van ruim 100.000 mensen georganiseerd was door de "rechtsextremist" Tommy Robinson, die "duidelijk zijn doelgroep verzamelde": "mannen, voornamelijk blanken", zoals men "van sommige verslaggevers hoorde". Daarmee is alles duidelijk voor ARD. Ze kunnen zich de moeite besparen om zelf met deze mensen te praten, wier standpunten blijkbaar niet relevant waren voor het verslag.
Andere Duitse verslaggevers zagen de zaken anders. Jochen Bittner, correspondent voor Die Zeit in Londen, begaf zich onder de massa en ontmoette voornamelijk "gefrustreerde ex-Labour-kiezers", oftewel voormalige sociaaldemocraten "die zich al enige tijd politiek dakloos voelen". Men had hier verhelderende parallellen in kunnen ontdekken, vooral in de context van de lokale verkiezingen in Noordrijn-Westfalen, die in hetzelfde weekend plaatsvonden en waarbij de SPD historisch gezien zwak presteerde, terwijl de AfD haar resultaat verdrievoudigde. Maar de publieke omroep probeert niet eens te begrijpen wat zoveel mensen bezighoudt, vooral in de arbeidersklasse en de middenklasse. Ze schudden liever van een afstandje hun hoofd.
Ze willen niet langer zien hoe hun thuisland verandertBittner merkt op dat de onvrede niet per se gericht is "tegen migratie", maar tegen ongecontroleerde migratie. "Ze hebben niets tegen gereguleerde immigratie", vat hij de uitspraken van de demonstranten samen. "Maar ze verzetten zich steeds meer tegen massale immigratie, waarvan de gevolgen vooral in hun buurten merkbaar zijn." In een video op zijn X-account zegt een levenslange Labour-stemmer uit Leicestershire: "Immigratie is goed voor het land: in de gezondheidszorg, de techniek, de wetenschap. Maar de massale, ongecontroleerde immigratie is uit de hand gelopen."
Dat is ook de mening van velen in Norfolk, in het oosten van Engeland, waar ik woon. Zoals de ARD-correspondent meldde, zijn alle kleine steden hier behangen met vlaggen. Hele straten zijn versierd met de Britse Union Flag en het rood-witte Engelse St. George's Cross. Deze vlaggen werden echter niet opgehangen door "extreemrechts", zoals beweerd, maar door gewone mensen. Mensen die ik hier dagelijks tegenkom: in de dorpswinkel, in de kroeg, in de trein of op straat. Dit zijn mensen die hun vaderland niet langer willen zien veranderen, mensen die inspraak willen hebben in wat er om hen heen gebeurt.
Ook in mijn buurt vonden kleinschalige protesten plaats voor een hotel waar migranten verbleven, onderdeel van een landelijk fenomeen dat in het nieuws werd aangeklaagd als een "anti-migrantenboodschap". Een taxichauffeur die me soms naar het station brengt als ik op reis ben, legde me uit dat er al een tijdje vluchtelingenvrouwen en -kinderen verbleven, die hulp hadden gekregen van buurtgroepen en goed gewend waren op school en in de lokale gemeenschap. Maar nu heeft de Labour-regering, zonder de lokale overheid te informeren, besloten deze mensen elders te huisvesten en het enige hotel in de stad uitsluitend voor alleenstaande mannelijke vluchtelingen te gebruiken. Mensen hier hebben hiertegen gedemonstreerd, uit angst voor de sociale cohesie en veiligheid.
Een protest dat landelijk nieuws haalde, vond niet ver hiervandaan plaats, in Epping, Essex. Epping heeft ook slechts 11.000 inwoners en ook daar veroorzaakte de huisvesting van mannelijke vluchtelingen in een hotel ophef. Een Ethiopische man die daar woonde, werd twee weken geleden schuldig bevonden aan seksueel misbruik van een 14-jarig meisje. Hij probeerde het minderjarige meisje te kussen, legde zijn hand op haar been, moedigde haar aan om een ander kind voor zijn ogen te kussen en zei dat hij "een baby met haar wilde". Het incident vond plaats slechts een week nadat de man in Epping was aangekomen. De mensen daar waren boos en bezorgd. Het feit dat rechtse activisten er vervolgens naartoe reisden om de situatie uit te buiten, verandert niets aan het feit dat de huisvesting van ongedocumenteerde mannelijke migranten in de kleine gemeenschap tegen de wil van de bewoners in plaatsvond en gevolgen heeft.
Veel Britse journalisten berichten nu op een meer gedifferentieerde manier over migratieAfgezien van de veiligheidskwestie is de huisvesting van vluchtelingen in hotels al lang een punt van discussie. Het socialezekerheidsstelsel in Engeland is al decennialang overbelast, niet in de laatste plaats omdat Margaret Thatcher in de jaren tachtig een groot deel van de sociale huurwoningen verkocht, waardoor uitkeringsgerechtigden nu in dure particuliere appartementen moeten worden gehuisvest. Daarvan is er te weinig, en mensen worden vaak in provisorische accommodaties of helemaal niet gehuisvest. Het feit dat vluchtelingen in hotels verblijven, is natuurlijk politieke brandstof in deze situatie.
The Times – zeker geen rechtse krant – berichtte onlangs over een hotel met 460 kamers in een chique buitenwijk van Londen, dat exclusief gereserveerd was voor asielzoekers. Televisies werden uit de ramen gegooid en matrassen in brand gestoken. Vorig jaar werden meer dan 40 bewoners aangeklaagd voor in totaal 90 misdrijven. Ook vonden er demonstraties plaats voor dit hotel.
Veel Britse journalisten berichten nu genuanceerder over deze kwesties. In tegenstelling tot de ARD-correspondent nam Trevor Phillips, een zeer gerespecteerde talkshowhost van Sky News wiens ouders uit Guyana komen, de moeite om lang met de demonstranten in Londen te praten en schreef in The Times : "Dit was geen boze, activistische menigte. En daarin schuilt het gevaar voor onze democratie. Als gewone mensen bereid zijn zich te onderwerpen aan het eerste koude herfstweekend omdat een meervoudig veroordeelde crimineel en bekende fraudeur hen daartoe aanspoort, dan is er iets mis met de staat Groot-Brittannië. Dit zijn de mensen die je tegenkomt in de plaatselijke kroeg met hun hond of in de rij voor de borrel tijdens de rust."
De woede van de "kleine man" die momenteel in Groot-Brittannië losbarst, verschilt niet veel van de stemming in veel delen van Duitsland. Men had hier inzichten kunnen opdoen en vergelijkingen kunnen trekken. In plaats daarvan kregen de ARD-kijkers een snobistische, tweedehands berichtgeving voorgeschoteld die meer zegt over de vooroordelen van journalisten dan over wat er afgelopen weekend is gebeurd. Natuurlijk is Tommy Robinson een agitator die al jaren probeert een rechtse massabeweging op te bouwen. Maar hij is keer op keer mislukt. De vraag waarom meer dan 100.000 mensen nu gehoor hebben gegeven aan zijn oproep, vereist een antwoord dat verder moet gaan dan oppervlakkige speculaties.
Bittner vroeg een demonstrant waarom hij gehoor had gegeven aan Robinsons oproep, en de demonstrant antwoordde dat de activist weliswaar een crimineel verleden had, maar dat hij ook "de aandacht had gevestigd op het georganiseerde misbruik van minderjarige meisjes door zogenaamde grooming gangs en het groeiende islamisme in zijn geboorteplaats Luton", lang voordat de mainstream media over deze kwesties berichtten. Bittner concludeert, in tegenstelling tot zijn ARD-collega's: "Wat de meeste mensen de straat op dreef in Westminster, was niet hun steun aan extremisten. Hun motieven kunnen eerder worden samengevat als groeiende gevoelens van onrechtvaardigheid en vernedering."
Maakt de publieke omroep in Duitsland bewust gebruik van clichés?Het is niet de eerste keer dat ik me afvraag of de publieke omroep bewust clichés in stand houdt of dat ze simpelweg de context probeert te begrijpen, die ze vervolgens simplificeert, vertekent en doorgeeft aan een miljoenenpubliek. Het resultaat is hetzelfde: een neerbuigende manier van rapporteren die, ook in Duitsland, ertoe bijdraagt dat steeds meer mensen zich niet gehoord voelen door de media waar ze maandelijks voor moeten betalen.
Mijn vriend uit Brandenburg wilde weten wat er met mij in Engeland aan de hand was. "Hetzelfde als in Duitsland", was mijn antwoord. Veel mensen wisten niet meer wat ze met hun frustratie aan moesten. "Deze beweging het product van een extremistische leider noemen, is niet langer voldoende", schrijft Trevor Phillips in de Times. "Centrale politici moeten wakker worden." Zijn woorden klinken in Duitse oren, maar ik vrees dat veel sleutelposities allang zijn uitgeschakeld.
Berliner-zeitung